Angst voor sociale afwijzing. Hoogsensitieve mensen hebben in dezelfde sociale stresssituatie een sterkere stressreactie. Op zich is dat niet erg, tenzij de stress chronisch wordt. Het gevolg van chronische stress heeft uiteindelijk een bijkomend effect en leidt tot een grotere gevoeligheid voor sociale afwijzing. 

Wat is angst voor sociale afwijzing?

Als je last hebt van angst voor sociale afwijzing, voel je je vaker angstig als je in afwachting bent van afwijzing. Je bent sterk gericht op signalen van afwijzing in de interactie met anderen. Je reageert extreem als je ook daadwerkelijk afgewezen wordt. De sociale omgeving triggert jou voordurend. Dit kan door een werkelijk voorval, maar ook door je eigen gedachten over de situatie.

Het mes op de keel voelen

Een cliënt in mijn praktijk ervaart al langere tijd stress. Ze ervaart dit in haar keelgebied. Ze vindt dit een vervelend en ongemakkelijk gevoel, dat regelmatig voorkomt. Ik vraag haar of ze het gevoel kan verwoorden. Ze geeft aan dat ze het gevoel heeft dat er een mes op haar keel wordt gezet en ze geen lucht meer krijgt. Het voelt alsof ze geen ruimte heeft om te ademen en raakt daardoor in paniek. Dit is een bekend gevoel voor haar. Gedurende haar leven heeft ze dit vaker gevoeld. Ze heeft een strategie ontwikkelt om hier mee om te gaan. Haar gedrag past ze aan om oncomfortabele gevoelens te vermijden. 

Angst voelen in je lichaam

Ik vraag haar om een situatie te omschrijven, waarbij dit gevoel bij haar opkwam. Ik merk aan haar dat er weerstand zit. Als ze een tijdje later zich op haar gemak voelt, deelt ze haar verhaal. Even later vertelt ze mij dat ze met haar partner het weekend door brachten met een vriendengroep. Ze vindt deze sociale uitjes leuk, maar is zich bewust dat dit veel energie kost. De heen- en terugreis in de auto gebruikt ze om te rusten, zich op te laden en te herstellen. Haar partner rijdt. Opeens wordt last-minute de vraag gesteld of iemand mee kan rijden in de auto. Ze geeft toe en zegt dat dit okay is. Tegelijkertijd bekruipt haar een verstikkend gevoel. Wat had ze graag ‘nee’ gezegd.

Belemmerende gedachten en overtuigingen

We onderzoeken de situatie en dit roept onder andere de volgende gedachten en overtuigingen bij haar op:
Ik moet me maar aanpassen aan de anderen
Het is toch ‘normaal’ om iemand te helpen 
Als je sociaal bent, dan doe je dat voor een ander
Bij je vriendengroep ben je er voor elkaar
Als ik ‘nee’ zeg vinden ze mij vast lastig, raar en onaardig
Ik voel me niet écht bij de groep horen 
Als ik ‘nee’ zeg verlies ik vrienden
Om gevoelens van schuld, schaamte, angst, frustratie te voorkomen, vertoon je pleasegedrag. Je past je gedrag aan of gaat nog harder je best doen. Je wilt erbij horen en laat automatisch gedrag zien, waarvan jij denkt dat het van je verwacht wordt. 

Sociale context lezen

Veel hoogsensitieve mensen hebben talent om de sociale context te lezen. Uit de omgeving haal je informatie, waardoor je harmonie in een groep kunt beïnvloeden. Daarbij stel je het belang van de groep voorop. Het groepsbelang is sterker dan je eigen belang. Je zorgt daardoor niet goed meer voor jezelf. Dit talent kan een enorme valkuil zijn. Je past je gedrag en acties aan. Je speelt in op verwachtingen van anderen en vertoont sociaal wenselijk gedrag. Aan je eigen behoeften schenk je geen aandacht. Juist daardoor ontstaat overprikkeling. Enerzijds vindt je dat je geen ‘nee’ kan zeggen en is er angst voor sociale afwijzing. Aan de andere kant is wil je rust en ontspanning. Aan de zelfzorg die je op dat moment nodig hebt, ga je voorbij. Je lichaam geeft een signaal af. Het trekt aan de rem. Als je hier niet naar luistert ontstaan er op termijn fysieke klachten.

Bij de groep willen horen

Vaak zijn deze energetische blokkades ontstaan in de eerste 7 à 8 jaren in de kindertijd. De fysieke sensatie is destijds ontstaan en gevoeld. Als ik er naar vraag, erkent mijn cliënt dat ze al vanaf haar kindertijd dit gevoel in haar keelgebied heeft. Ze heeft in haar jeugd regelmatig het gevoel gehad ‘anders’ te zijn de kinderen in de klas en is gepest geworden. Lange tijd is haar overlevingsstrategie van aanpassen en terugtrekken, helpend geweest. Ook in haar werk loopt ze tegen dezelfde issues aan. Er is nu een levensfase aangebroken, waar dit belastend is en veel energie kost. De oude strategie werkt niet langer en mag worden vervangen. Ik ga hier samen met haar dieper op in. 

Ongemak als leermoment

We vermijden het liefst ongemakkelijke emoties en onderdrukken oncomfortabele gevoelens. Hsp-ers hebben een gevoeliger zenuwstelsel. Daardoor ervaar je positieve en negatieve prikkels zoals goedkeuring en afwijzing intensiever en reageer je heftiger. Het liefst ga je deze negatieve emoties en ongemakken uit de weg. Je vermijdt de confrontatie, want je wil niet opnieuw die angst voelen. Terwijl we juist van dit ongemak het meeste kunnen leren. Zo ook het ongemak dat zich bij mijn cliënt manifesteert als een blokkade in het keelgebied. Het is een roep om hulp en wil gehoord worden.

Angstblokkade aanpakken

De energie die in het keelchakra vast zit, komt voort uit belemmeringen en overtuigingen vanuit het onderbewustzijn waar we tegen aan lopen. De situatie is slechts een trigger die je erop wijst dat jij iets mag aankijken en aanpakken. Je mag de oude ballast gaan opruimen. Dit is een ontwikkelproces en vraagt om geduld en tijd. Door bewust anders te gaan denken en ander gedrag aan te leren, kom je in beweging. Je energieblokkade en je ongemak zal langzaam afnemen. Er ontstaat ruimte in je lichaam.

Herken jij je in dit verhaal? Heb je last van angst voor sociale afwijzing? Pas jij je aan? Leef je volgens de verwachtingen van anderen en wil je het graag goed doen? Dit kan voorkomen in je privésituatie, in je gezin of familie. Maar uiteraard ook op je werk, binnen je werkteam, projectgroep of organisatie. Dit kost veel energie. Heel veel energie. Het kan anders.

Neem contact met me op en maak nu een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek.

Misschien vind je dit ook interessant:

Belemmerende overtuigingen weerhouden jou van groei
Waarom hebben hsp-ers moeite met eigenwaarde
Pleasegedrag doorbreken